Obok klasycznej maszyny elektrostatycznej to drugi podstawowy przyrząd mechaniczny stosowany w elektrostatyce. W zasadzie jest też rodzajem maszyny elektrostatycznej tylko zamiast obracających się tarcz lub tarczy, ładunki elektryczne powstają dzięki taśmie wykonanej z materiału będącego dobrym izolatorem, która umieszczona na dwóch walcach (rolkach) pracuje jak element klasycznego taśmociągu. Idea elektrostatycznego generatora wysokiego napięcia została wypróbowana w praktyce przez Roberta Van de Graaffa pod koniec lat 20. XX wieku. Wysokie napięcie generatora uzyskiwane jest w wyniku mechanicznego przenoszenia ładunków elektrycznych na izolującym pasie transmisyjnym i gromadzenia się ich na charakterystycznej czaszy (elektrodzie) przyrządu. Pas transmisyjny elektryzowany jest przy pomocy zewnętrznego źródła napięcia, w wyniku zjawiska indukcji elektrostatycznej i tarcia. Szkolny model, którego produkcję rozpoczęła FPN w Poznaniu w połowie lat 60. przystosowany był do użytku w szkolnych pracowniach fizycznych.

Modele pierwszych serii generatora miały skrzynkę podstawy wykonaną z bakelitu. W latach późniejszych wykorzystywano skrzynki o podobnej kubaturze ale drewniane, a pod koniec produkcji, w latach 80. skrzynki podstawy były plastikowe. Te ostatnie były najmniej estetyczne, ale jak na ironię, do dzisiejszych czasów zachowało się ich niewiele i są jednymi z rzadszych wersji generatora Van de Graaffa produkowanego przez polskie FPN.