ILUSTRACJE: materiały dotyczące urządzeń i maszyn szyfrujących, np. słynnej niemieckiej Enigmy.
NARZĘDZIA: nóż introligatorski, nożyczki, linijka stalowa, ołówek, trójkąt kreślarski lub ekierka, pistolet do kleju na gorąco (z zapasem kleju).
MATERIAŁY:
- tektura falista gr. 1.5 mm dwie formatki 80 x 280 mm
- tektura falista gr. 1.5 mm dwie formatki 80 x 120 mm
- wydruk grafiki kalendarza na papierze 170 g format 80 x 280 mm
- okienko z czarnego kartonu (dekoder)
- dwustronna taśma klejąca
MONTAŻ:
1. Formatki z tektury falistej o wymiarach 80 x 280 mm skleić ze sobą przy pomocy taśmy dwustronnej (do tej operacji można zamiast taśmy użyć kleju na gorąco).
2. Wyciąć grafikę kalendarza (wymiary takie jak tekturowe formatki – 80 x 280 mm).
3. Nakleić grafikę na sklejone wcześniej tektury używając klejącej taśmy dwustronnej.
4. Skleić ze sobą formatki z tektury falistej o wymiarach 80 x 120 mm tworząc podstawę modelu.
5. Dopasować dekoder z czarnego kartonu do grafiki kalendarza tak, aby okienka trafiały odpowiednio w cyfry.
6. Przy pomocy linijki zagiąć wystające fragmenty dekodera tak, żeby część z okienkami pasowała do szerokości kalendarza.
7. W podobny sposób wykonać pozostałe krawędzie dekodera, tworząc element (opaskę) dobrze przylegającą do korpusu kalendarza. Należy wrócić uwagę aby okienka trafiały w zakodowane cyfry zarówno kolumny lewej jak i prawej.
8. Gdy dekoder jest już właściwie ukształtowany i przesuwa się po korpusie kalendarza bez oporów (ale też bez zbyt dużych luzów) można zaznaczyć linię orientacyjną na tylnej części i skleić opaskę dekodera (dwustronną taśmą klejącą lub klejem na gorąco).
9. Korpus kalendarza przyklejamy klejem na gorąco do podstawy, pionowo z lekkim pochyleniem do tyłu.
Kalendarz kryptograficzny służy do prezentacji kwestii kodowania informacji w formie graficznej i odczytywania jej przy pomocy analogowego dekodera. Prezentując model dobrze jest wcześniej pokazać go ze zdemontowanym dekoderem. Osoby, które wcześniej nie spotkały się z tego typu przedmiotem raczej nie zorientują się w zakodowanej informacji. Grafika kalendarza wygląda jak monochromatyczna mozaika, w której trudno na pierwszy rzut oka znaleźć uporządkowane informacje. Po zamontowaniu ramki dekodera – wszystko staje się jasne i okazuje się, że teraz można dopatrzeć się uporządkowania w pozornym chaosie nawet bez okienek.
Taki system kodowania informacji może być też wykorzystany jako wstęp do omawiania układów binarnych, np. systemu dwójkowego – podstawy informatyki.
Proste doświadczenie i wstęp do profesjonalnego kodowania można wykonać przygotowując taki szablon, który jest najprostszą maszyną szyfrującą. Tabelę (dekoder) do kodowania i odczytywania informacji można wyciąć z cienkiego kartonu albo z arkusza bloku technicznego. Format dowolny – można przyjąć za jednostkę (pojedynczy kwadrat na dekoderze) 10, 15 lub 20 mm.
Aby odszyfrować (i zaszyfrować) zapisaną informację należy przyłożyć szablon/dekoder do tekstu (tak żeby w okienkach widać było litery) i przekręcając go o
Jeśli podczas zapisywania okaże się, że jeden kwadrat wypełniony literami to za mało na informację, którą chcemy zakodować, wypełniamy literami kolejny kwadrat… i kolejny, aż do kompletnego zapisu. Należy tylko pamiętać w którym kierunku obracamy szablon i od którego okienka zaczynamy…
NARZĘDZIA: nóż introligatorski, nożyczki, linijka stalowa, ołówek, trójkąt kreślarski lub ekierka, pistolet do kleju na gorąco (z zapasem kleju).
MATERIAŁY:
- tektura falista gr. 1.5 mm dwie formatki 80 x 280 mm
- tektura falista gr. 1.5 mm dwie formatki 80 x 120 mm
- wydruk grafiki kalendarza na papierze 170 g format 80 x 280 mm
- okienko z czarnego kartonu (dekoder)
- dwustronna taśma klejąca
MONTAŻ:
1. Formatki z tektury falistej o wymiarach 80 x 280 mm skleić ze sobą przy pomocy taśmy dwustronnej (do tej operacji można zamiast taśmy użyć kleju na gorąco).
2. Wyciąć grafikę kalendarza (wymiary takie jak tekturowe formatki – 80 x 280 mm).
3. Nakleić grafikę na sklejone wcześniej tektury używając klejącej taśmy dwustronnej.
4. Skleić ze sobą formatki z tektury falistej o wymiarach 80 x 120 mm tworząc podstawę modelu.
5. Dopasować dekoder z czarnego kartonu do grafiki kalendarza tak, aby okienka trafiały odpowiednio w cyfry.
6. Przy pomocy linijki zagiąć wystające fragmenty dekodera tak, żeby część z okienkami pasowała do szerokości kalendarza.
7. W podobny sposób wykonać pozostałe krawędzie dekodera, tworząc element (opaskę) dobrze przylegającą do korpusu kalendarza. Należy wrócić uwagę aby okienka trafiały w zakodowane cyfry zarówno kolumny lewej jak i prawej.
8. Gdy dekoder jest już właściwie ukształtowany i przesuwa się po korpusie kalendarza bez oporów (ale też bez zbyt dużych luzów) można zaznaczyć linię orientacyjną na tylnej części i skleić opaskę dekodera (dwustronną taśmą klejącą lub klejem na gorąco).
9. Korpus kalendarza przyklejamy klejem na gorąco do podstawy, pionowo z lekkim pochyleniem do tyłu.
Kalendarz kryptograficzny służy do prezentacji kwestii kodowania informacji w formie graficznej i odczytywania jej przy pomocy analogowego dekodera. Prezentując model dobrze jest wcześniej pokazać go ze zdemontowanym dekoderem. Osoby, które wcześniej nie spotkały się z tego typu przedmiotem raczej nie zorientują się w zakodowanej informacji. Grafika kalendarza wygląda jak monochromatyczna mozaika, w której trudno na pierwszy rzut oka znaleźć uporządkowane informacje. Po zamontowaniu ramki dekodera – wszystko staje się jasne i okazuje się, że teraz można dopatrzeć się uporządkowania w pozornym chaosie nawet bez okienek.
Taki system kodowania informacji może być też wykorzystany jako wstęp do omawiania układów binarnych, np. systemu dwójkowego – podstawy informatyki.
Proste doświadczenie i wstęp do profesjonalnego kodowania można wykonać przygotowując taki szablon, który jest najprostszą maszyną szyfrującą. Tabelę (dekoder) do kodowania i odczytywania informacji można wyciąć z cienkiego kartonu albo z arkusza bloku technicznego. Format dowolny – można przyjąć za jednostkę (pojedynczy kwadrat na dekoderze) 10, 15 lub 20 mm.
Aby odszyfrować (i zaszyfrować) zapisaną informację należy przyłożyć szablon/dekoder do tekstu (tak żeby w okienkach widać było litery) i przekręcając go o
Jeśli podczas zapisywania okaże się, że jeden kwadrat wypełniony literami to za mało na informację, którą chcemy zakodować, wypełniamy literami kolejny kwadrat… i kolejny, aż do kompletnego zapisu. Należy tylko pamiętać w którym kierunku obracamy szablon i od którego okienka zaczynamy…
