Logo PDKiNs
Narzędziownias
Warsztatys
Ekspozycjes
Zabawka - psychotechnika
Psychotechnika to według najpopularniejszej definicji badanie pewnych cech psychicznych i sprawności manualnej oraz refleksu. Testom psychotechnicznym poddaje się np. kierowców (zwłaszcza prowadzących samochody specjalne – wyścigowe, policyjne, pożarnicze etc.), pilotów, operatorów maszyn oraz innych osób w celu sprawdzenia ich przydatności do pełnienia określonych zadań zawodowych. W testach takich wykorzystuje się profesjonalne urządzenia egzaminujące zainstalowane w specjalistycznych placówkach zajmujących się rozmaitymi badaniami (kto przygotowywał się do egzaminu na prawo jazdy, ten na pewno miał okazję sprawdzić swój refleks na specjalnym przyrządzie).

Zabawki psychotechniczne to dziedzina, której warto poświęcić trochę czasu, przyglądnąć się z bliska pomysłom na badania i doskonalenie zdolności manualnych, a przede wszystkim – zbudować prosty przyrząd, przy pomocy którego samemu będzie można ćwiczyć sprawność rąk i palców.
 
Jedną z najprostszych zabaw tego typu, dzięki której można sprawdzić szybkość reakcji i refleks, jest próba złapania spadającej linijki. Linijkę kreślarską (długości 30 – 40 cm) należy przycisnąć do ściany w pozycji pionowej w taki sposób, żeby zero skali znalazło się u dołu. Jedna osoba przytrzymuje linijkę w punkcie oddalonym o około 2 cm od jej górnej krawędzi. Osoba, która chce sprawdzić swój refleks i czas reakcji ustawia palec wskazujący na wysokości cyfry „1”, nie dotykając linijki! Osoba asystująca bez uprzedzenia pozwala spaść linijce pod wpływem grawitacji, zadaniem osoby poddawanej testowi jest zareagowanie na ruch linijki i błyskawiczne przyciśnięcie linijki do ściany. Na skali linijki można wygodnie odczytać wynik i zmierzyć o jaki dystans linijka się przesunęła. Im ta liczba jest mniejsza – tym lepszym refleksem i czasem reakcji dysponuje osoba testowana.
Można też spróbować zabaw sprawdzających koordynację ruchów i pracę półkul mózgowych w następujący sposób: wyciągnąć przed siebie ręce i wyobrazić sobie, że w każdej z nich trzymamy korbę kołowrotu np. takiego jak używany dawniej przy studniach. Skoncentrować się i próbować kręcić korbami ale tak, żeby jedną obracać „od siebie” a drugą w stronę przeciwną tj. „do siebie”… Inną wersją tej zabawy jest siedząc przy stole prawą ręką rysować okręgi na blacie a lewą nogą, pod stołem na powierzchni podłogi kreślić okręgi… w odwrotnym kierunku niż na stole.
To tylko jedne z najprostszych przykładów zabaw psychotechnicznych. Do przeprowadzenia testów zdolności manualnych zbudujemy prosty ale niezwykle interesujący przyrząd – rodzaj przestrzennego labiryntu, który posłuży do trenowania naszych umiejętności (w przypadku młodszych dzieci – urządzenie świetnie wspomaga ćwiczenie ręki przy nauce pisania i rysowania). Taki elektryczny labirynt informujący przy pomocy sygnału dźwiękowego najmniejsze „zejście z trasy” nadaje się także do wykorzystania jako świetna gra stołowa, w której udział wziąć może cała rodzina…

EKSPONATY POKAZOWE i POMOCE NAUKOWE: psychotechniczne gry i zabawki typu labirynt, wymagające przebycia wyznaczonej trasy przy pomocy klucza elektrycznego albo przez prowadzenie np. stalowej kulki sterowanej ruchomym układem odniesienia.

NARZĘDZIA: piła do drewna, wkrętak, wiertarka stołowa lub ręczna, wiertła śr. 1 mm, 2.3 mm, nożyczki, nóż introligatorski, ołówek, linijka, pistolet do kleju na gorąco (z zapasem kleju), szczypce uniwersalne, szczypce do gięcia drutu, lutownica elektryczna, cyna z kalafonią.

MATERIAŁY:
- listwa drewniana 10 x 50 mm, dł. 120 mm
- zasobnik na baterie (2 x R6)
- generator (buzzer) akustyczny 1.5 kHz
- przewód izolowany 0.5 mm, dł. 300 mm
- drut śr. 2.5 mm dł. 500 mm
- drut stalowy śr. 1.5 mm dł. 500 mm
- rurka z PCV, śr. 5 mm, dł. 50 mm
- wkręt do drewna 3 x 10, 2 szt.

MONTAŻ:
1. Listwę 10 x 50 mm przyciąć na dł. 120 mm tworząc podstawę przyrządu.
2. W jednym z krótszych boków wywiercić otwór wiertłem o śr. 2.3 mm na głębokość ok. 15 mm.
3. Przymocować do podstawy zasobnik na baterie. Użyć można wkrętów do drewna 3 x 10 lub kleju na gorąco.
4. Czerwony przewód wychodzący z zasobnika przylutować do styku generatora oznaczonego symbolem „+”.
5. Do drugiego styku przylutować przewód izolowany dł. 500 mm
6. Z drutu śr. 1.5 mm wygiąć klucz elektryczny przyrządu, średnica okręgu powinna wynosić ok. 15 mm.
7. Odizolować wolny koniec przewodu przylutowany do styku generatora, nałożyć na przewód rurkę z PCV dł. 50 mm i przymocować (lub przylutować) klucz. Nasunąć rurkę z PCV na ramię klucza.
8. Z drutu 2.5 mm wygiąć według własnego pomysłu kształt labiryntu. Na jednym z końców odgiąć odcinek dł. 15 mm pod kątem prostym.
9. Wcisnąć ukształtowany drut (odcinkiem 15 mm zagiętym pod kątem prostym) do otworu wywierconego w jednym z boków podstawy, umieszczając wcześniej w tym otworze odizolowany koniec czarnego przewodu wychodzącego z zasobnika na baterie.
10. Włożyć nowe baterie R6 do zasobnika i przeprowadzić test urządzenia: dotknięcie kluczem „labiryntu” w dowolnym miejscu powinno uruchomić generator akustyczny.

Doświadczenia: Można ich przeprowadzać kilka w różnych wersjach. Model może być używany przez jedna osobę, albo – jak zasugerowane to jest we wprowadzeniu – potraktować jako kilkuosobową grę stołową.
Generalna zasada jest taka, że należy przejść labirynt (im bardziej powyginany tym trudniejszy) w jak najkrótszym czasie bez dotykania kluczem drutu. O wyniku decydują dwa czynniki: czas przejścia oraz jak najmniejsza liczba (najlepiej aby było to zero) dźwięków wygenerowanych przez urządzenie.
Można też przyjmować z góry interwały czasowe, w których biorąca w teście osoba powinna się zmieścić, np. przejście całej trasy w ciągu 15 sekund.
Inną wersję jaka jest możliwa do zastosowania to sytuacja odwrotna do wcześniej opisanych, czyli takie prowadzenie klucza po trasie aby dźwięk emitowany generatorka był słyszany cały czas bez przerw. Wynik w tym przypadku opieramy analogicznie jak w wersjach klasycznych: im mniej przerw tym lepszy.